خاک گوید خاک تن را : بازگرد !
ترک جان کن سوی ما آ همچو گرد ...
جنس مایی ، پیش ما اولی تری
به که زان تن وارهی و زآن تری ...
گوید: آری ، لیک من پا بسته ام
گرچه همچون تو زهجران خسته ام ...
تری تن را بجویند آب ها
کای تری بازآ ز غربت سوی ما !
گرمی تن را همی خواند اثیر
که ز ناری راه اصل خویش گیر ...
هست هفتاد و دو علت در بدن
از کشش های عناصر بی رسن ...
چار مرغند این عناصر بسته پا
مرگ و رنجوری و علت پا گشا ...
پایشان از همدگر چون باز کرد
مرغ هر عنصر یقین پرواز کرد ...
جذبه ی این اصل ها و فرع ها
هر دمی دنج نهد در جسم ما ...
تا که این ترکیب ها را بر درد
مرغ هر جزوی به اصل خود پرد ...
حکمت حق مانع آید زاین عجل
جمعشان دارد به صحت تا اجل ...
گوید : ای اجزا ! اجل مشهود نیست ؟!
پر زدن پیش از اجلتان سود نیست ؟!
چون که هر جزوی بجوید ارتفاق
چون بود جان غریب اندر فراق ؟
گوید ای اجزای پست فرشی ام
غربت من تلخ تر ، من عرشی ام ...
میل جان اندر حیات و درحی است
زآنکه جان لامکان اصل وی است ...
میل جان اندر ترقی و شرف
میل تن در کسب و اسباب علف ...
میل جان در حکمت است و در علوم
میل تن در باغ و راغ است و کروم ...
بی مرادان بر مرادی می تنند
و آن مرادان جذب ایشان می کنند ...
صد عزیمت می کنی بهر سفر
می کشاند مر تو را جای دگر ...
او دلت را بر دو صد سودا ببست
بی مرادت کرد ، پس دل را شکست ...
چون شکست او بال آن رای نخست
چون نشد هستی بال اشکن درست ...
عزم ها و قصدها در ماجرا
گاه گاهی راست می آید ترا ...
عاشقان از بی مرادی های خویش
باخبر گشتند از مولای خویش ...
عاقلان اشکسته اش از اضطرار
عاشقان اشکسته با صد اختیار ...
مثنوی معنوی ✍
